toepasselijkheid van de statuten van terugwerkende kracht
Door
SJ Tubrazy
Ten aanzien van de toepasselijkheid van een wet die is aangenomen na de inwerkingtreding bestaan van de feiten of gebeurtenissen, de rechtsgevolgen die moeten worden bepaald, de wet is niet in twijfel.
Voor zover materiële rechten van de partijen bij een geschil betreft, een wet die in werking treedt, hetzij voor de duur van de procedure in een rechtbank of zelfs vóór de instelling van een dergelijke procedure, maar na het ontstaan van de gebeurtenissen, de juridische tot gevolg hebben dat moet worden bepaald, kan geen enkel effect op de zaak hebben, behalve in de mate van de terugwerkende kracht, die uitdrukkelijk of impliciet noodzakelijk kunnen bezitten.
Als een persoon is overleden vóór 1948 en hij werd bestuurd op het gebied van erfrecht door gewoonte, een pct doorgegeven in het jaar 1948 volgens welke alle zijn eigendom is af te dalen naar zijn erfgenamen in overeenstemming met de wet heeft uiteraard geen enkel effect op de rechten van partijen hoewel het geschil begon na de nieuwe wet in werking getreden. Toen eenmaal de rechten berusten bij partijen dat ze niet worden beïnvloed door enige wetgeving die alleen maar potentiële effect heeft. Dit is de positie zover materiële rechten betreft.
Voor zover de procedurele bepalingen betreft de gewone regel is dat rechtbanken blijven, aan de jurisdictie die zij hadden op het moment dat een procedure werd ingesteld, zelfs al is dat de bevoegdheid wordt vervolgens weggenomen, maar een interpretatie van de nieuwe wet kan leiden tot een ander resultaat. Zelfs als het beroep was in een dergelijk geval ingediend na de inwerkingtreding van de nieuwe grondwet die geen verschil voor de bevoegdheid van het beroep zou maken.
Soms is de bevoegdheid van een gerecht door te geven een bepaald soort order kan worden weggenomen door een nieuwe wet, zodat het voortaan kan passeren geen orde van dat soort zelfs in een hangende procedure, maar dit zal afhangen van de interpretatie van het nieuwe statuut.